برای برخی اعمال، مثل نماز یا طواف خونه ی خدا لازمه که انسان طهارت داشته باشه، یعنی هم باید بدنش پاک باشه و هم غسل به ذِمَّش نباشه و هم وضو داشته باشه.

ولی در 7 مورد می شه برای عبادات، به جای غسل یا وضو، تیمم کرد.

1. چنانچه تهیه آب ممکن نباشه
2. وقتی که تهیه کردن آب، مشقت و مشکلات زیادی داشته.
3. اینکه ترس بیمار شدن، یا طولانی شدن بیماری بر اثر وضو یا غسل، وجود داشته باشه.
4. موقعی که ترس هلاکت از تشنگی در اثر کمبود آب وجود داشته باشه.
5. وقتی که آبِ موجود، فقط به اندازه تطهیر بدن یا لباس، از نجاسات باشه.
6. اینکه آب یا ظرف آب موجود غصبی باشه و یا اینکه ظرف آب از طلا باشه.
7. وقتی که غسل یا وضو باعث فوت وقت نماز بشه. ولی اگه کسی بتونه وضو بگیره یا غسل کنه و نماز رو بدون مستحبات به جا بیاره باید همین کارو بکنه، حتّى اگه وضو باعث بشه که وقت فقط برای سوره کم بیاد باید سعی کنه با وضو نماز بخونه و اگر مجبور شد سوره رو ترک کنه

نمی شه به راحتی به جای وضو، تیمم کرد. اگه کسی آب در دسترسش نباشه ولی برف يا يخ داشته باشه، اگه می تونه بايد اون ها رو آب كنه و با اون آب، وضو يا غسل کنه.

در غیر اینصورت، اول باید جستجو کنه و اگه از پیدا کردن آب مایوس شد بعد تیمم کنه

به طور دقیق اگه توی بیابون باشه، باید به هر یک از چهار طرفی که احتمال می ده آب وجود داشته باشه، به اندازه 400 قدم دنبال آب بگرده و اگه زمین ناهموار و صعب العبوره 200 قدم کافیه

البته اگه کسی اطمینان داره که آب در محلى دورتر از این مقدار، وجود داره و وقت نماز هم تنگ نیس، باید دنبال آب بره، مگه این که این کار مشقّت فوق العاده اى داشته باشه، ولى اگه این در حد یک احتماله، جستجوی بیشتر لازم نیست

همون طور که گفتیم فرد اول باید دنبال آب بگرده و اگر نبود تیمم کنه.

همچنین در مواقعی که وقت نماز تنگ شده، یا جستجوی آب خطر آفرینه، اصلا نیازی به جستجوی آب نیست و می شه همون جا تیمم کرد.

ولی مومن نباید انقدر تعلل کنه تا وقت نماز تنگ بشه و بعد به این بهانه تیمم کنه، چون که تعلل به این مقدار حرامه، هرچند که نماز با همچین تیممی صحیحه.

در مواقعی که کسى یقین داره آب پیدا نمى کنه و بر این اساس دنبال آب نگرده و با تیمّم نماز بخونه ولی بعد از نماز بفهمه که اگه جستجو می کرد، آب پیدا مى شد نمازش باطله، حتی اگه جستجو کرده و آب پیدا نکرده و با تیمم نماز خونده، ولی بعداً متوجه شده آب اون جا وجود داشته بنابر احتیاط واجب نمازش رو اعاده کنه.

در مواردی هم که کسی با تیمم نماز خونده ولی تا قبل از فوت وقت نماز، آب پیدا کرده و یا عذر وضو یا غسلش برطرف شده باید نمازش رو اعاده کنه.

اگه به مسلمانی تیمم واجب بشه به این شکل باید تیمم کنه:

1. نیت کنه که برای رضای خدا تیمم می کنه. البته لازم نیست در موقع نیّت معیّن کنه که تیمّمش بدل از غسله یا بدل از وضو، حتّى اگه اشتباه نیت کنه امّا قصدش اطاعت امر واقعى الهى باشه تیممش صحیحه.
2. تمام دو كف دست و انگشتانش رو با هم بر چيزى كه تيمّم بر اون صحيحه بزنه. البته اگه دستش رو به خاک می زنه لازم نیست خاک به همه اعضا برسه. ملاک فقط تماس اعضا با چیزیه که تیمم بر اون صحیحه.
3. هردو دست رو بنابر احتياط واجب به تمام پيشانى و دوطرف اون، از رستنگاه مو تا ابروها و بالاى بينى بكشه. و بنابر احتياط واجب روى ابروها رو هم مسح كنه.
4. كف دست چپ و انگشتان رو بر تمام پشت دست راست بکشه.  ودر آخر...
5. كف دست راست و انگشتان رو بر تمام پشت دست چپ بکشه.

بنابر احتیاط واجب باید اعضاى تیمّم برای تیمم پاک باشه، ولى اگه کف دست نجس باشه و نشه اون رو تطهیر کرد میشه با همون وضع تیمّم کرد و همچنین بنابر احتیاط واجب باید مسح از بالا به پایین باشه.

در تیمم باید تمام پیشانى و پشت دستها مسح بشه و اگه حتی مقدار کمی از پیشانی یا دست هم مسح نشه تیمّم باطله چه عمداً باشه چه سهوا.

برای همین باید قبل از تیمم موانع رو از اعضاى تیمّم برطرف کرد و اگه انگشترى در دست داره بیرون بیاره.

و چنانچه مو روى پیشانى افتاده باشه باید اون رو کنار بزنه.

و به طور کلی اگه احتمال قابل توجهى وجود داره که مانعى در کار باشه باید جستجو کنه تا از نبود مانع اطمینان حاصل بشه.

اگه پیشانى یا پشت دستها یا کف دستها زخم باشه و پارچه یا چیز دیگه اى روی اون بسته شده باشه که نشه بازش کرد، یا بازکردنش ضرر داشته باشه، باید با همون حال تیمّم کرد.

رعایت ترتیب در تیمم مثل وضو واجبه و اگه کسی ترتیب مراحل رو رعایت نکنه تیممش باطله و نمازهایی که با اون تیمم خونده رو هم باید قضا کنه.

همچنین بنابر احتياط واجب رعایت موالات هم در تيمّم مثل وضو واجبه و باید مراحل تیمم پشت سر هم به جا آورده بشه و اگه بین این مراحل بقدرى فاصله بیفته كه صورت تيمّم از بين بره، تیمم باطل میشه.

ولی، در تیمم بر خلاف وضو خشک بودن محل های مسح واجب نیست.

توی قسمت بعد چیزهایی که تیمم بر اون ها صحیحه رو بررسی می کنیم.

تیمم فقط بر 10 چیز صحیحه:

1. خاک
2. شن
3. ریگ
4. کلوخ یا همون خاک های به هم چسبیده
5. سنگ
6. سنگ آهک
7. سنگ گچ
8. سنگ مرمر
9. سنگ سیاه
10. دیوار گلی

همچنین تیمم بر 4 مورد با اینکه صحیحه ولی مکروهه:

1. زمین های آلوده
2. زمین گود
3. کنار جاده ها
4. زمين شوره‏ زاری كه نمك روى سطحش رو نگرفته

بنابر احتیاط مستحب با وجود زمين يا خاک خشک بر زمين يا خاك نمناك نباید تيمّم کرد.

علاوه بر این، بهتره تا آنجا كه امكان داره چيزى كه بر اون تيمّم مى‏شه گردى داشته باشه كه به دست بمونه؛ به این شرط، علوق گفته میشه و مستحبه بعد از زدن دست بر اون، دست تکانده بشه تا گرد و خاك اضافى جدا بشه

در مسائل تیمم، تفاوتی بین زنان و مردان وجود نداره؛ همچنین کیفیت تیمم بدل از وضو و بدل از غسل فرقی باهم نداره

ولی احتیاط مستحب اینه که انسان در تیمم بدل از غسل، بعد از مسح صورت توسط دستها، یک بار دیگه دستهاش رو بر زمین بزنه و مجدداً با اون پشت دست راست و سپس پشت دست چپ رو مسح کنه

و اگه چند غسل بر انسان واجب بشه و انسان نتونه برای هیچ کدام غسل كنه يك تيمّم بدل از غسل به قصد همه اون ها کفایت می کنه

اگه کسی بر اثر عذری، مجبور بشه تیمم بدل از غسل یا وضو بکنه، تا تيمّم و اون عذر باقیه مى‏تونه تمام كارهايى رو كه وضو یا غسل لازم داره رو به جا بیاره مثلا اگه تیمم بدل از وضو کرده می تونه دست به قرآن بزنه

و اگه تیمم بدل از غسل کرده می تونه روزه بگیره

البته تیممی که در تنگی وقت نماز انجام می شه فقط برای نماز صحیحه و برای سایر اعمال باید وضو گرفت یا در صورت نیاز غسل کرد

تمام كارهايى كه غسل و وضو رو باطل مى‏كنه تيمّم بدل از اون ها رو هم باطل می کنه

ولی اگه کسی تیمم بدل از غسل كنه و بعد كارى كه وضو رو باطل مى‏كنه انجام بده براى نمازهاى بعد فقط بايد وضو بگيره و اگه نمى‏تونه وضو بگيره باید تیمم بدل از وضو كنه

البته اگه كسى به واسطه نداشتن آب يا عذر ديگه اى تيمّم كنه، بعد از پيدا شدن آب يا برطرف شدن عذر، تيمّم ش خود به خود باطل مى‏شه و باید وضو بگیره و یا غسلش رو انجام بده و اگه وقت نماز تموم نشده نمازش رو اعاده کنه

اگه یک شخص جانباز یا معلول بر اثر عذر شرعی تیمم بهش واجب بشه باید طبق این دستورالعمل تیمم کنه

1. اگه هر دو دستش قطع شده باید پیشانیش رو آهسته بر روى خاک تمیز، یا قطعه سنگ صافی، قرار بده
2. اگه یک دستش قطع شده باید دست سالم رو روى خاک بزنه و با اون صورت رو مسح کنه، بعد پشت دستش رو روى خاک مسح مى کنه
3. اگه هر دو دستش از ذراع یعنی از مچ قطع شده باید از ذراع به جاى کف دست استفاده کنه
4. و اگه یکی از دستهاش از ذراع قطع شده باید ذراع رو به جاى کف دست قطع شده قرار بده و تیمم کنه